روش شناسی تفسیر قرآن به قرآن روایی با تکیه بر روایات نورالثقلین

تفسیر قرآن به قرآن روایی، روشی است که در روایات قرآن به قرآن پیامبر ? و اهل بیت ? بکار رفته است. از جمله گونه های این روش می توان به گونه ی معناشناسی، بینامتنی، موضوعی و تاریخی اشاره کرد. در گونه ی معناشناسی به تفصیل معنای مجمل، ارائه ی واژگان یا عبارات هم معنا و میزان فراگیری معانی آیات می پردازد. گونه ی بینامتنی از تاثیر متون روایی ناظر به قرآن، در تفسیر قرآن به قرآن بحث می کند. آیات نظیر، سطوح دلالی، قیاس فرضی، اطلاعات دایره المعارفی وبا هم‏آیی و هم‏نشینی، از جمله روش های به کار رفته در روایات أئمه می‏باشد. با استفاده از این روش ها روایت قابلیتی از آیه را آشکار می‏کند و بدین سبب امکان تعامل تفسیری این آیه با سایر آیات قرآن فراهم می‏گردد. در گونه ی موضوعی از عرضه وسنجش محتوای آیات با یکدیگر، نظر قرآن حول موضوعی خاص تبیین می-شود. دستیابی به آیات استنادی امام ? از طریق کلید واژه ها، جستجوی مفهومی و اطلاعات دایره المعارفی مفسر امکان پذیر است. استنطاق آیات وجمع بندی مفاهیم آنها، گام بعدی در دستیابی به نظر جامع قرآن است. قواعد معناشناسی نیز در هر دو زمینه کارآمد است. در موارد محدودی نیز تفسیر مقاصدی در روایات قرآن به قرآن انعکاس یافته است. در گونه ی تاریخی، با ارائه ی برخی اطلاعات تاریخی ـ نزولیِ آیات، زمینه ی تعامل تفسیری آنها فراهم می-گردد. این اطلاعات می تواند از آیه ی قرآن بدست آمده یا امام ? بدان اشاره نماید. اطلاعات تاریخی ـ نزولی، شامل ترتیب تنزیلی آیات و داده های تاریخی متن، نظیر ملازمات فرهنگی، سیاسی، نگرشی و انحصاری متن آیه می-باشد. این اطلاعات با آگاهی از شبکه ی ارتباطی آیات و اطلاعات دایره المعارفی مفسر فراهم می گردد.